甲壳动物物种多样性很高,是重要海洋底栖动物;胶州湾是北方典型的温带海湾。本书是胶州湾及青岛邻近海域体躯较小的底栖甲壳动物珍贵资料累积和多样性资料的完整总结。本书的总述介绍了胶州湾及青岛邻近海域的自然环境和资源概况、中国科学院海洋研究所甲壳动物分类学发展的历史和现状、相关研究人员为甲壳动物分类学所做出的贡献,以及甲壳动物最新的分类系统。本书的主体部分详细描述了胶州湾及青岛邻近海域体躯较小的底栖甲壳动物3纲9目44科98属151种,包括每种的异名、标本采集地、形态特征和地理分布等,附有形态学特征图。书后有参考文献、中名索引和学名索引,便于读者查询。
样章试读
目录
- 目录
总述 1
甲壳动物亚门Subphylum Crustacea Brünnich, 1772 11
(一) 鳃足纲Class Branchopoda Latreille, 1817 11
一、无甲目Order Anostraca Sars, 1867 11
1. 卤虫科Family Artemiidae Grochowaki, 1895 11
卤虫属Genus Artemia Leach, 1819 12
1) 中国卤虫Artemia sinica Cai, 1988 12
(二) 颚足纲Class Maxilopoda Dahl, 1956 14
蔓足下纲Infraclass Cirripedia Burmeister, 1834 14
围胸总目Superorder Thoracica Darwin, 1854 14
二、茗荷目Order Lepadiformes Buckeridge & Newman, 2006 17
2. 茗荷科Family Lepadidae Darwin, 1851 17
条茗荷属Genus Conchoderma Olifers, 1814 17
2) 耳条茗荷Conchoderma auritum (Linnaeus, 1767) 17
3) 细板条茗荷Conchoderma hunteri (Owen, 1830) 19
4) 条茗荷Conchoderma virgata (Spengler, 1790) 20
茗荷属Genus Lepas Linnaeus, 1758 22
5) 茗荷Lepas anatifera anatifera Linnaeus, 1758 22
6) 龟茗荷Lepas testudinata Aurivillius, 1892 23
3. 花茗荷科Family Poecilasmatidae Annandale, 1909 24
板茗荷属Genus Octolasmis Gray, 1825 25
7) 蟹板茗荷Octolasmis neptuni (MacDonald, 1869) 25
三、无柄目Order Sessilia Lamarck, 1818 26
4. 古藤壶科Family Archaeobalanidae Newman & Ross, 1976 27
舟藤壶属Genus Conopea Say, 1822 27
8) 陀螺舟藤壶Conopea calceola (Ellis, 1758) 27
条藤壶属Genus Striatobalanus Hoek, 1913 29
9) 高峰条藤壶Striatobalanus amaryllis (Darwin, 1854) 29
10) 高脊条藤壶Striatobalanus cristatus (Ren & Liu, 1978) 31
11) 薄壳条藤壶Striatobalanus tenuis (Hoek, 1883) 33
5. 藤壶科Family Balanidae Leach, 1817 35
纹藤壶属Genus Amphibalanus Pitombo, 2004 35
12) 纹藤壶Amphibalanus amphitrite (Darwin, 1854) 35
13) 象牙纹藤壶Amphibalanus eburneus (Gould, 1841) 38
14) 致密纹藤壶Amphibalanus improvisus (Darwin, 1854) 40
15) 杂色纹藤壶Amphibalanus variegatus (Darwin, 1854) 42
藤壶属Genus Balanus Da Costa, 1778 45
16) 缺刻藤壶Balanus crenatus Bruguière, 1789 45
管藤壶属Genus Fistulobalanus Zullo, 1984 47
17) 白脊管藤壶Fistulobalanus albicostatus (Pilsbry, 1916) 47
18) 泥管藤壶Fistulobalanus kondakovi (Tarasov & Zevina, 1957) 49
6. 小藤壶科Family Chthamalidae Darwin, 1854 51
小藤壶属Genus Chthamalus Ranzani, 1817 51
19) 东方小藤壶Chthamalus challengeri Hoek, 1883 51
(三) 软甲纲Class Malacostraca Latreille, 1802 53
掠虾亚纲Subclass Hoplocarida Calmann, 1904 53
四、口足目Order Stomatopoda Latreille, 1817 53
7. 矮虾蛄科Family Nanaosquillidae Manning, 1980 53
方额虾蛄属Genus Bigelowina Schotte & Manning, 1993 54
20) 排列方额虾蛄Bigelowina phalangium (Fabricius, 1798) 54
8. 虾蛄科Family Squiillidae Latreille, 1803 56
绿虾蛄属Genus Clorida Eydoux & Souleyet, 1842 56
21) 圆尾绿虾蛄 Clorida rotundicauda (Miers, 1880) 56
口虾蛄属Genus Oratosquilla Manning, 1968 58
22) 黑斑口虾蛄Oratosquilla kempi (Schimitt, 1931) 58
23) 口虾蛄Oratosquilla oratoria (De Haan, 1844) 61
真软甲亚纲Subclass Eumalacostraca Grpbben, 1892 64
囊虾总目Superorder Peracarida Calman, 1904 64
五、糠虾目 Order Mysida Haworth, 1825 64
9. 糠虾科Family Mysidae Haworth, 1825 65
准异糠虾属Genus Anisomysis Hansen, 1910 65
24) 双眼准异糠虾Anisomysis bipartoculata Ii, 1964 65
红糠虾属Genus Erythrops G.O. Sars, 1869 67
25) 小红糠虾Erythrops minuta Hansen, 1910 67
超刺糠虾属Genus Hyperacanthomysis Fucuoca & Murano, 2000 69
26) 长额超刺糠虾Hyperacanthomysis longirostris (Ii, 1936) 69
新糠虾属Genus Neomysis Czemiavsky, 1882 70
27) 黑褐新糠虾Neomysis awatschensis (Brandt, 1851) 70
28) 日本新糠虾Neomysis japonica Nakazawa, 1910 72
29) 东方新糠虾Neomysis orientalis Ii, 1964 74
东刺糠虾属Genus Orientomysis Derzhavin, 1913 75
30) 粗糙东刺糠虾Orientomysis aspera (Ii, 1964) 75
31) 藤永东刺糠虾Orientomysis fujingai (Ii, 1964) 77
32) 黄海东刺糠虾Orientomysis hwanhaiensis (Ii, 1964) 79
33) 朝鲜东刺糠虾Orientomysis koreana (Ii, 1964) 80
34) 冈山东刺糠虾Orientomysis okayamaensis (Ii, 1964) 82
35) 沈氏东刺糠虾Orientomysis sheni (Wang & Liu, 1989) 84
拟刺糠虾属Genus Paracanthomysis Ii, 1936 86
36) 猬拟刺糠虾Paracanthomysis hispida Ii, 1936 86
古糠虾属Genus Archaeomysis Czemiavsky, 1882 88
37) 单节古糠虾Archaeomysis kokuboi Ii, 1964 88
小井伊糠虾属Genus Iiella Bacescu, 1963 90
38) 台湾小井伊糠虾Iiella formosensis (Ii, 1964) 90
39) 漂浮小井伊糠虾Iiella pelagicus Ii, 1964 92
拟节糠虾Genus Hemisiriella Hansen, 1910 94
40) 美丽拟节糠虾Hemisiriella pulchra Hansen, 1910 94
节糠虾属Genus Siriella Dana, 1850 96
41) 细节糠虾Siriella gracilis Dana, 1852 96
42) 伊豆节糠虾Siriella izuensis Murano & Fukuoka, 2008 98
43) 中华节糠虾Siriella sinensis Ii, 1964 99
44) 汤氏节糠虾Siriella thompsonii (H.M. Edwards, 1837) 101
45) 三刺节糠虾Siriella trispina Ii, 1964 103
46) 普通节糠虾Siriella vulgris Hansen, 1910 104
六、端足目Order Amphipoda Latreille, 1816 105
10. 双眼钩虾科Family Ampeliscidae Kr?yer, 1842 107
双眼钩虾属Genus Ampelisca Kr?yer, 1842 107
47) 博氏双眼钩虾Ampelisca bocki Dahl, 1954 107
48) 短角双眼钩虾Ampelisca brevicornis (Costa, 1853) 109
49) 轮双眼钩虾Ampelisca cyclops Walker, 1904 111
50) 美原双眼钩虾Ampelisca miharaensis Nagata, 1959 112
51) 中型双眼钩虾Ampelisca miops K.H. Barnard, 1916 114
52) 三崎双眼钩虾Ampelisca misakiensis Dahl, 1945 116
沙钩虾属Genus Byblis Boeck, 1871 117
53) 日本沙钩虾Byblis japonicus Dahl, 1945 117
11. 矛钩虾科Family Amphiochidae Boeck, 1871 119
邻钩虾属Genus Gitanopsis Sars, 1895 119
54) 日本邻钩虾Gitanopsis japonica Hirayama, 1983 119
12. 藻钩虾科Family Ampithoidae Stebbing, 1899 121
藻钩虾属Genus Ampithoe Leach, 1814 121
55) 强壮藻钩虾Ampithoe valida Smith, 1873 121
日藻钩虾属Genus Sunamphitoe Bate, 1857 123
56) 毛日藻钩虾Sunamphitoe plumosa Stephensen, 1944 123
13. 异钩虾科Family Anisogammaridae Bousfield, 1977 125
原钩虾属Genus Eogammarus Birsten, 1933 125
57) 中华原钩虾Eogammarus sinensis Ren, 1992 125
14. 赖钩虾科Family Aoroidae Stebbing, 1899 127
刀钩虾属Genus Aoroides Walker, 1898 127
58) 哥伦比亚刀钩虾Aoroides columbiae Walker, 1898 127
15. 麦秆虫科Family Capreliidae Leach, 1801 129
麦秆虫属Genus Caprella Lamarck, 1801 129
59) 四胸节突麦秆虫Caprella (Caprella) aino Utinomi, 1943 129
60) 长颈麦秆虫Caprella (Rostrhicepphala) equilibra Say, 1818 130
61) 尖额麦秆虫Caprella (Rostrhicepphala) penantis Leach, 1814 131
62) 多棘麦秆虫Caprella (Spinicephala) acanthogaster Mayer, 1890 132
63) 背棘麦秆虫Caprella (Spinicephala) scaura Templeton, 1836 134
16. 蜾蠃蜚科Family Corophiidae Leach, 1814 135
独蜾蠃蜚属Genus Monocorophium Bousfield & Hoover, 1997 135
64) 河独蜾蠃蜚Monocorophium acherusicum (Costa, 1853) 135
65) 隐居独蜾蠃蜚Monocorophium insidiosum (Crawford, 1937) 137
66) 上野独蜾蠃蜚Monocorophium uenoi (Stephensen, 1932) 138
华蜾蠃蜚属Genus Sinocorophium Bousfield & Hoover, 1997 140
67) 大华蜾蠃蜚Sinocorophium major (Ren, 1992) 140
68) 中华蜾蠃蜚Sinocorophium sinense (Zhang, 1974) 142
17. 美钩虾科Family Eusiridae Stebbing, 1888 144
海钩虾属Genus Pontogeneia Boeck, 1871 144
69) 潮间海钩虾Pontogeneia littorea Ren, 1992 144
70) 吻突海钩虾Pontogeneia rostrata Gurjanova, 1938 145
18. 玻璃钩虾科Family Hyalidae Bulycheva, 1957 147
玻璃钩虾属Genus Hyale Rathke, 1837 147
71) 大角玻璃钩虾Hyale grandicornis (Kr?yer, 1854) 147
72) 施氏玻璃钩虾Hyale schmidti (Heller, 1866) 149
明钩虾属Genus Parhyale Stebbing, 1897 151
73) 胡须明钩虾Parhyale barbicornis (Hiwatari & Kajihara, 1981) 151
19. 泉科Family Hyperiidae Dana, 1852 152
法属Genus Themisto Guerin, 1825 153
74) 细足法Themisto gracilipes (Norman, 1869) 153
20. 壮体钩虾科Family Iphimediidae Boeck, 1871 154
壮体钩虾属Genus Iphimedia Rathke, 1843 154
75) 小壮体钩虾Iphimedia minuta Sars, 1882 154
21. 壮角钩虾科Family Ischyroceridae Stebbing, 1899 156
叶钩虾属Genus Jassa Leach, 1814 156
76) 理石叶钩虾Jassa marmorata Holmes, 1903 156
22. 利尔钩虾科Family Liljeborgiidae Stebbing, 1899 158
铲钩虾属Genus Listriella Barnard, 1959 158
77) 弯指铲钩虾Listriella curvidactyla (Nagata, 1965) 158
利尔钩虾属Genus Liljeborgia Bate, 1862 159
78) 锯齿利尔钩虾Liljeborgia serrata Nagata,1965 159
79) 中华利尔钩虾Liljeborgia sinica Ren, 1992 161
23. 光洁钩虾科Family Lysianassidae Dana, 1849 163
弹钩虾属Genus Orchomene Boeck,1817 163
80) 小头弹钩虾Orchomene breviceps Hirayama, 1986 163
24. 细身钩虾科Family Maeridae Krapp-Schickel, 2008 165
细身钩虾属Genus Maera Leach, 1814 165
81) 赫氏细身钩虾Maera hirondellei Chevreux, 1900 165
82) 齿掌细身钩虾Maera serratipalma Nagada, 1965 167
25. 马尔他钩虾科Family Melitidae Bousfield, 1983 169
泥钩虾属Genus Eriopisella Chevreux, 1920 169
83) 头角泥钩虾Eriopisella propagatio Imbach, 1967 169
84) 塞切尔泥钩虾Eriopisella sechellensis (Chevreux, 1901) 171
马尔他钩虾属Genus Melita Leach, 1814 172
85) 小齿马尔他钩虾Melita denticulata Nagata, 1965 172
86) 霍氏马尔他钩虾Melita hoshinoi Yamato, 1990 174
87) 朝鲜马尔他钩虾Melita koreana Stephensen, 1944 176
88) 长指马尔他钩虾Melita longidactyla Hirayama, 1987 178
89) 卢氏马尔他钩虾Melita rylovae Bulycheva, 1955 179
90) 瘤马尔他钩虾Melita tuberculata Nagata, 1965 181
26. 合眼钩虾科Family Oedicerotidae Liljeborg, 1865 183
壳颚钩虾属Genus Chitinomandibulum Jo, 1990 183
91) 胶州湾壳颚钩虾Chitinomandibulum jiaozhouwanensis (Ren, 1992) 183
92) 长鞭壳颚钩虾Chitinomandibulum longiflagellatus (Ren, 1992) 185
独眼钩虾属Genus Monoculodes Stimpson, 1853 186
93) 朝鲜独眼钩虾Monoculodes koreanus Jo, 1990 186
蚤钩虾属Genus Pontocrates Boeck, 1870 188
94) 极地蚤钩虾Pontocrates altamarinus (Bate & Westwood, 1862) 188
华眼钩虾属Genus Sinoediceros Shen, 1955 190
95) 同掌华眼钩虾Sinoediceros homopalmutus Shen, 1955 190
27. 亮钩虾科Family Photidae Boeck, 1817 192
拟钩虾属Genus Gammaropsis Liljeborg, 1853 192
96) 日本拟钩虾Gammaropsis japonica (Nagata, 1961) 192
97) 平掌拟钩虾Gammaropsis laevipalmada Ren, 1992 194
98) 刘氏拟钩虾Gammaropsis liuruiyui Ren, 1992 195
99) 短小拟钩虾Gammaropsis nitida (Stimpson, 1853) 197
100) 六齿拟钩虾Gammaropsis sexdentata (Stephensen, 1944) 199
101) 内海拟钩虾Gammaropsis utinomii (Nagata, 1961) 201
大螯蜚属Genus Grandidierella Coutiére, 1904 202
102) 日本大螯蜚Grandidierella japonica Stephensen, 1938 202
亮钩虾属Genus Photis Kr?yer, 1842 204
103) 长尾亮钩虾Photis longicaudata (Bate & Westwood, 1862) 204
28. 尖头钩虾科Family Phoxocephalidae Sars, 1891 206
拟猛钩虾属Genus Harpiniopsis Stephensen, 1925 206
104) 滩拟猛钩虾Harpiniopsis vadiculus Hirayama, 1987 206
仿尖头钩虾属Genus Paraphoxus Sars, 1891 208
105) 眼仿尖头钩虾Paraphoxus oculatus (Sars, 1879) 208
29. 地钩虾科Family Podoceridae Leach, 1814 210
地钩虾属Genus Podocerus Leach, 1814 210
106) 瘤突地钩虾Podocerus tuberculosus Ren, 1999 210
30. 板钩虾科Family Stenothoidae Boeck, 1871 212
板钩虾属Genus Stenothoe Dana, 1852 212
107) 青岛板钩虾Stenothoe qingdaoensis Ren, 1992 212
31. 跳钩虾科Family Talitridae Rafinesque 1815 214
跳钩虾属Genus Orchestia Leach, 1814 214
108) 板跳钩虾Orchestia platensis Kr?yer, 1845 214
华跳钩虾属Genus Sinorchestia Miyamoto & Morino, 1999 216
109) 中国华跳钩虾Sinorchestia sinensis (Chilton, 1925) 216
七、等足目Order Isopoda Latreille, 1817 218
32. 鳃虱科Family Bopyridae Rafinesque-Schmaltz, 1815 221
玉蟹鳃虱属Genus Apocepon Nierstrasz & Brender à Brandis, 1930 221
110) 壮丽玉蟹鳃虱Apocepon pulcher Nierstrasz & Brender à Brandis, 1930 221
褐虾鳃虱属Genus Argeia Dana, 1853 223
111) 普吉特褐虾鳃虱Argeia pugettensis Dana, 1853 223
112) 大西洋褐虾鳃虱Argeia atlantica Markham, 1977 224
扁蝼蛄虾鳃虱属Genus Gyge Comalia & Panceri, 1861 225
113) 卵圆扁蝼蛄虾鳃虱Gyge ovalis (Shiino, 1939) 225
蟹鳃虱属Genus Ione Latreille, 1817 226
114) 具角蟹鳃虱Ione cornuta Bate, 1864 226
直鳃虱属Genus Orthione Markham, 1988 227
115) 葛氏直鳃虱Orthione griffenis Markham, 2004 227
真虾鳃虱属Genus Parabopyrella Markham, 1985 229
116) 柯氏仿真虾鳃虱Parabopyrella hodgarti (Chopra, 1923) 229
仿拟对虾鳃虱属Genus Parapenaeonella Shiino, 1949 231
117) 显著拟对虾鳃虱Parapenaeonella distincta Shiino, 1949 231
前蝼蛄虾鳃虱属Genus Progebiophilus Codreanu & Codreanu, 1963 232
118) 长前蝼蛄虾鳃虱Progebiophilus elongatus An, Williams & Yu, 2009 232
假鳃虱属Genus Pseudione Kossmann, 1881 233
119) 长尾假鳃虱Pseudione longicauda Shiino, 1937 233
蝼蛄虾鳃虱属Genus Upogebione Markham, 1985 235
120) 双突蝼蛄虾鳃虱Upogebione bidigitatus An, Williams & Yu, 2009 235
33. 浪飘水虱科Family Cirolanidae Dana, 1852 236
浪飘水虱属Genus Cirolana Leach, 1818 236
121) 哈氏浪飘水虱 Cirolana harfordi (Lockington, 1877) 236
外浪飘水虱属Genus Excirolana Richardson, 1912 238
122) 企氏外浪飘水虱Excirolana chiltoni (Richardson, 1905) 238
游泳水虱属Genus Natatolana Bruse, 1981 240
123) 日本游泳水虱Natatolana japonensis (Richardson, 1904) 240
34. 缩头水虱科Family Cymothoidae Leach, 1818 242
狭长水虱属Genus Anilocra Leach, 1818 242
124) 异角狭长水虱Anilocra alloceraea Koelbel, 1879 242
宽腹水虱属Genus Elthusa Schioedte & Meinert, 1884 244
125) 沙鲽宽腹水虱Elthusa samariscii (Shiino, 1951) 244
35. 拟背尾水虱科Family Paranthuridae Menzies & Glynn, 1968 245
拟背尾水虱属Genus Paranthura Bate & Westwood, 1868 245
126) 日本拟背尾水虱Paranthura japonica Richardson, 1909 245
36. 蛀木水虱科Family Limnoriidae Harger, 1879 246
蛀木水虱属Genus Limnoria Leach, 1814 247
127) 日本蛀木水虱Limnoria japonica Richardson, 1909 247
128) 蛀木水虱Limnoria lignorum (Rathke, 1799) 248
37. 海蟑螂科Family Ligiidae Brandt & Ratzeburg, 1831 249
海蟑螂属Genus Ligia Fabricius, 1798 250
129) 海蟑螂Ligia exotica Roux, 1828 250
38. 团水虱科Family Sphaeromatidae Latreille, 1825 251
尖水虱属Genus Cerceis Mine-Edwards, 1840 252
130) 具齿尖水虱Cerceis pravipalma Harrison & Holdich, 1982 252
突尾水虱属Genus Cymodoce Leach, 1814 253
131) 日本突尾水虱Cymodoce japonica Richardson, 1907 253
海底水虱属Genus Dynoides Barnard, 1914 255
132) 腔齿海底水虱Dynoides dentisinus Shen, 1929 255
著名团水虱属Genus Gnorimosphaeroma Menzies, 1954 256
133) 雷伊著名团水虱Gnorimosphaeroma rayi Hoestlandt, 1969 256
团水虱属Genus Sphaeroma Bose, 1802 258
134) 光背团水虱Sphaeroma retrolaeve Richardson, 1904 258
39. 盖鳃水虱科Family Idoteidae Samouelle, 1819 259
拟棒鞭水虱属Genus Cleantiella Richardson, 1912 260
135) 近似拟棒鞭水虱Cleantiella isopus (Miers, 1881) 260
拟棒鞭水虱属Genus Cleantioides Kenstey & Kaufman, 1978 261
136) 平尾拟棒鞭水虱Cleantioides planicauda (Benedict, 1899) 261
盖鳃水虱属Genus Idotea Fabricius, 1798 262
137) 凹腹盖鳃水虱Idotea ochotensis Brandt, 1851 262
节鞭水虱属Genus Synidotea Harger, 1878 263
138) 光背节鞭水虱Synidotea laevidorsalis Miera, 1881 263
八、原足目Order Tanaidacea Dana, 1849 264
40. 长尾虫科Family Aspeudidae Leach, 1814 265
长尾虫属Genus Apseudes Leach, 1814 265
139) 日本长尾虫Apseudes nipponicus Shiino, 1937 265
肢虫属Genus Pseudosphyrapus Gutu, 1980 266
140) 畸型肢虫Pseudosphyrapus anomalus (Sars, 1869) 266
九、涟虫目Order Cumacea Kr?yer, 1846 267
41. 涟虫科Family Bodotriidae T. Sott, 1901 269
涟虫属Genus Bodotria Gooesir, 1843 269
141) 中国涟虫Bodotria chinesis Lomakina, 1960 269
圆涟虫属Genus Cyclaspis Sars, 1865 271
142) 舌突圆涟虫Cyclaspis linguiloba Liu & Liu, 1990 271
古涟虫属Genus Eocuma Marcusen, 1894 272
143) 宽甲古涟虫Eocuma lata Calman, 1970 272
异涟虫属Genus Heterocuma Miers, 1897 274
144) 萨氏异涟虫Heterocuma sarsi Miers, 1879 274
长涟虫属Genus Iphinoe Bate, 1856 276
145) 细长涟虫Iphinoe tenera Lomakina, 1960 276
42. 针尾涟虫科Family Diastylidae Bate, 1856 277
针尾涟虫属Genus Diastylis Say, 1818 277
146) 三叶针尾涟虫Diastylis tricincta (Zimmer, 1903) 277
异针尾涟虫属Genus Dimorphostylis Zimmer, 1920 279
147) 亚洲异针尾涟虫Dimorphostylis asiatica Zimmer, 1920 279
43. 尖额涟虫科Family Leuconidae G.O. Sars, 1878 280
方甲涟虫属Genus Eudorella Norman, 1867 280
148) 太平洋方甲涟虫Eudorella pacifica Hart, 1930 280
半尖额涟虫属Genus Hemileucon Calman, 1907 282
149) 二齿半尖额涟虫Hemileucon bidentatus Liu & Liu, 1990 282
44. 小涟虫科Family Nannastacidae Bate, 1865 284
驼背涟虫属Genus Campylaspis Sars, 1865 284
150) 梭形驼背涟虫Campylaspis fusiformis Gamo, 1960 284
拟涟虫属Genus Cumella Sars, 1865 286
151) 光亮拟涟虫Cumella arguta Gamo, 1962 286
英文摘要 288
参考文献 295
中名索引 321
学名索引 329